Twoje maleństwo w ciągu pierwszego roku życia niezwykle intensywnie się rozwija zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym. Rozwój mózgu i układu nerwowego dziecka powoduje, że niemowlę zaczyna odczuwać intensywniej dochodzące do niego bodźce. To właśnie ta intensywność doznań zmieniającego się świata może powodować duży stres u niemowlęcia a co za tym idzie większą płaczliwość, problemy ze snem, ogólny niepokój i rozdrażnienie dziecka.

Czy to skok rozwojowy?

Patrzysz na swojego aniołka i nie wiesz, co mu dolega wczoraj był pogodny i roześmiany a dziś nic go nie uspakaja. Być może twoje maleństwo weszło właśnie w fazę skoku rozwojowego. Skok rozwojowy u niemowlęcia poprzedzony jest bezpośrednio okresem, kiedy dziecko jest marudne, płaczliwe i ma problemy ze spaniem, gorzej je, jest bardziej krzykliwe lub przeciwnie jest cichsze niż przedtem; chce być jak najbliżej mamy, bo w jej ramionach czuje się bezpiecznie.

W tym okresie może niekiedy sie wydawać, że dziecko jakby cofnęło się w swoim rozwoju i nie potrafi robić tego, co jeszcze wczoraj miało świetnie opanowane. Gdy następuje sam skok często ma sie wrażenie, że dziecko nauczyło sie wielu nowych rzeczy dosłownie przez jedną noc.

Na początku okresy marudzenia poprzedzające skok są krótkie, mogą trwać parę dni a im dziecko jest starsze, tym okresy te są dłuższe.

Uwaga: dzieci urodzone np. 2 tyg. później przechodzą swój skok 2 tyg. wcześniej i odpowiednio dzieci urodzone wcześniej przechodzą to później. Wszystko związane jest z rozwojem mózgu dziecka.

Nie wszystkie dzieci umieją robić to wszystko, co jest przypisane do danego skoku rozwojowego – różne dzieci preferują różne czynności i różnie intensywnie je ćwiczą.

Okresy skoków rozwojowych

5 tygodni (wrażenia)

Dziecko zaczyna być bardziej uważne i ”obudzone”, wszystkie zmysły są wrażliwsze niż wcześniej. Od tej pory dziecko słyszy, widzi czuje zapach i smak zupełnie inaczej niż dotąd i to może sie mu wydawać niezrozumiale i przerażające. Jedynym sposobem wyrażenia tego strachu jest krzyk i płacz oraz szukanie bezpieczeństwa w ramionach rodziców.

Nowe umiejętności:

Patrzy słucha uważniej i dłużej
Jest bardziej świadome dotyku, zapachów
Uśmiecha sie po raz pierwszy lub częściej niż przedtem
Układ pokarmowy może funkcjonować lepiej np. dziecku odbija sie rzadziej, rzadziej ulewa
Może płakać prawdziwymi łzami po raz pierwszy
7-9 tygodni (wzory)

Dziecko w 8 tygodniu zaczyna rozróżniać wzory w dźwiękach, zapachach i smaku. Zauważa też, że jego dłonie należą do niego. Dziecko zaczyna mieć kontrolę nad swoimi ruchami, ale nadal są one nieskoordynowane.

Nowe umiejętności:

Podnosi głowę
Kopie nóżkami i macha raczkami
Dotyka przedmiotów
Próbuje złapać przedmiot
Trzyma przedmiot
Patrzy na ludzi wokół
Przygląda się twarzom
Patrzy na przedmioty, które sie świecą
Wydaje krótkie dźwięki i słucha siebie samego
Lubi słuchać piosenek
11-12 tygodni (niuanse)

W wieku 12 tygodni dziecko uczy sie rozumieć delikatne różnice np. w tonie głosu i zachowywać sie zróżnicowanie. Ruchy dziecka są bardziej „miękkie”, kiedy wyciąga rączki, by coś schwycić lub gdy odwraca głowę śledząc jakiś ruch.

Nowe umiejętności:

Potrafi skoordynować ruchy oczu i głowy śledząc ruch przedmiotu czy osoby
Podnosi sie do pozycji siedzącej trzymając sie Twoich dłoni
Odpycha sie obiema nóżkami leżąc w foteliku lub na kocu
Łapie przedmioty obiema raczkami
Wkłada wszystko do buzi
Ogląda i bawi sie rączkami
Zauważa, że może piszczeć i zmienia ton głosu
Robi bąble ze śliny
Wyraźnie daje do zrozumienia, że jest znudzone, gdy np. - zbyt długo patrzy na ta sama zabawkę
14-19 tygodni (wydarzenia)

Marudne okresy zaczynają być coraz dłuższe, mogą trwać nawet do 6 tygodni i zacząć sie juz w 14-tym tygodniu. Dziecko w 19 tygodniu zaczyna rozumieć zdarzenia, w sensie krótkich sekwencji, czyli może np. nauczyć sie wyciągnąć rękę po zabawkę, złapać ją jedna ręka, potrzasnąć, przekręcić i włożyć do buzi. Dziecko może łączyć dźwięki– np mamama, tatata.

Nowe umiejętności:

Przekręca sie z pleców na brzuch lub odwrotnie
Próbuje raczkować
Podpiera się na rękach i podnosi tułów
Lubi ruszać ustami, wystawiać język
Może wziąć przedmiot do jednej reki i przełożyć go do drugiej
Wkłada rzeczy, rękę mamy, taty do buzi, żeby je zbadać, ugryźć
Próbuje uderzać zabawkami o stół
Zrzuca świadomie zabawki na podłogę
Szuka rodziców
Reaguje na własne odbicie w lustrze radością lub strachem
Reaguje na własne imię
Rozumie słowa
Wymawia nowe dźwięki vvv,sss, zzz, rrr itd
Używa spółgłosek
Wyciąga ręce, gdy chce by je podnieść
Cmoka ustami, gdy jest głodne
Odpycha butelkę/pierś, gdy sie naje
Może przesadnie reagować, np zakasłać jeszcze raz, gdy rodzice zareagowali na poprzednie zakasłanie
22-26 tygodni (relacje- lek separacyjny)

Okres marudzenia może zacząć się już około 23 tygodnia i trwać około 4 tygodni. Typowe dla tego okresu jest na przykład to, ze dziecko źle śpi i wydaje sie mieć koszmary senne, jest nieśmiałe w stosunku do obcych, nie ma apetytu, nie chce, żeby zmieniać mu pieluchę czy ubranie. Dziecko zaczyna widzieć i rozumieć różne relacje/stosunki.

Zauważa fizyczną odległość pomiędzy przedmiotami i pomiędzy ludźmi w szczególności, odległość pomiędzy nim samym a rodzicami. Ta świadomość może być dla dziecka przerażająca.

Bardzo absorbująca i interesująca dla dziecka jest w tym okresie obserwacja położenia różnych rzeczy wobec siebie – rzeczy mogą być w sobie wzajemnie, na sobie, pod sobą itd. Dziecko zaczyna zauważać jak wpływać na rozwój wypadków, co robić żeby sie cos zadziało. Wyłącznik światła jest super dla tego rodzaju eksperymentów!

Dziecko zaczyna zauważać, ze niektóre rzeczy/sytuacje są ze sobą związane. Np. ze klucz przekręcony w dziurce w drzwiach wejściowych oznacza, ze tata jest w domu!

Fizycznie dziecko zaczyna lepiej koordynować swoje ruchy, raczkowanie idzie mu coraz lepiej.

Bardzo ważne jest, by pamiętać, ze dla każdego dziecka świat relacji będzie innym – własnym- przeżyciem – całkowicie opartym na tych umiejętnościach, które dziecko zdobyło w poprzednich skokach rozwojowych.

Nowe umiejętności:

Siada samo
Chwyta małe przedmioty za pomocą palca wskazującego i kciuka
Umie uderzać dwoma przedmiotami o siebie trzymając je w oby dłoniach
Wyjmuje zabawki ze skrzynki i wkłada je do skrzynki
Przenosi wzrok z jednego obrazka na drugi w książce z obrazkami
Obserwuje ruchy osoby, która sie dziwnie zachowuje
Patrzy uważnie na szczegóły np. na metkę przyszytą do misia
Naśladuje machanie raczka na pożegnanie
Protestuje, gdy mama czy tata wychodzi
33-37 tygodni (kategorie)

Około 36-40 tygodnia Twoje dziecko zaczyna zauważać i rozumieć, że świat można podzielić na grupy. Dziecko zauważa, ze rzeczy mogą mieć cechy wspólne np. mogą brzmieć lub pachnieć podobnie.

Niektórzy badacze uważają, ze w tym okresie zaczyna rozwijać sie inteligencja. Kiedy dziecko zaczyna dzielić świat według kategorii jego sposób myślenia zaczyna być podobny do myślenia dorosłych. Dlatego zaczynamy lepiej rozumieć własne dzieci, ponieważ myślą w podobny sposób do naszego.

Nowe umiejętności:

Pokazuje, ze rozpoznaje kształty
Pokazuje, ze uważa, iż coś jest zabawne – za pomocą - gestów czy odgłosów
Pociesza/przytula swoje zabawki
Robi miny do własnego odbicia w lustrze
Po raz pierwszy jest zazdrosne, gdy mama lub tata przytula inne dziecko
Bierze inicjatywę do zabawy
41-48 tygodni (sekwencje)

Pomiędzy 44-48 tygodniem życia, dziecko zaczyna znajdować i tworzyć sekwencje za pomocą wszystkich swoich zmysłów.

W poprzednim skoku dziecko często rozbierało przedmioty na części po to, by je zbadać – obecnie zacznie je w tym celu składać – na przykład budować więżę z klocków zamiast burzyć zbudowaną więżę.

Twoje dziecko zaczyna rozumieć, że niektóre zdarzenia zazwyczaj następują po sobie i że wie, jakie następne zdarzenie nastąpi po poprzednim.

Nowe umiejętności:

Wskazuje na rzeczy i chce byś je nazywał
Mówi ”nie”, gdy nie chce czegoś zrobić
Umie udawać głosy zwierząt
Wie, co pasuje do siebie i może włożyć okrągły klocek do okrągłej dziury
Próbuje rysować na papierze
Próbuje uczyć sie chodzić pchając np chodzik czy krzesło
Znajduje coś do wspinania, jeśli chce się do czegoś dostać
Schodzi tyłem z kanapy czy schodów
Próbuje celować, gdy rzuca piłką
Wyraźnie daje do zrozumienia, ze chce się z Tobą bawić
Szuka przedmiotu, który ukryłaś
Ukrywa przedmiot samo, czeka i śmieje się, gdy go znajdziesz
Daje Ci posmakować, to, co samo je.