kasza manna
Kontemplując wprowadzenie glutenu pod postacią kaszy manny zaintrygowało mnie co to właściwie jest ta manna. I czemu niektórzy mówią kaszy mannej. Nie byłabym sobą, jakbym jako ciekawostki nie znalazła czegoś w tym temacie.
Źródło: http://przelom.pl/14376-kasza-manna-kaszy-manny-a-nie-kaszy-mannej-stara-milosna-do-starej-milosny-lub-starej-milosnej.html
Kasza manna (`drobnoziarnista kasza otrzymywana z pszenicy`) inaczej nazywana jest czasem po krakowsku grysikiem i po śląsku grysem (to takie same regionalizmy, jak np. wielkopolskie słowa chabas/habas `mięso, zwłaszcza jego duża porcja` czy młodzie `drożdże`).
Trzeba wiedzieć, że mamy do czynienia z połączeniem dwóch rzeczowników (kto? co? kasza oraz kto? co? manna), a nie rzeczownika i przymiotnika (kto? co? kasza oraz jaka? manna). To sprawia, że rzeczownikowo muszą się odmieniać obydwa człony. Za jedynie poprawne gramatycznie uznaje się zatem takie oto zdania: Nie ma w domu kaszy manny; Kaszy mannie nie da się niczego zarzucić, zawsze jest smaczna; Lubię kaszę mannę; Tęsknię już za kaszą manną; Marzę o kaszy mannie; O, wspaniała kaszo manno.
Zwracam na to uwagę, gdyż wiele razy zdarza mi się słyszeć i widzieć w tekstach niepoprawne określenia (kogo? czego?) kaszy mannej, (kogo? co? kaszę manną, (w kim? w czym?) w kaszy mannej (zamiast kaszy manny, kaszę mannę, w kaszy mannie). Mówią tak mniej wyrobieni językowo, traktując formę manna jak przymiotnik (nieszczęśliwie ma ona to samo zakończenie, co przymiotniki rodzaju żeńskiego, np. podkuchenna -ej, -ną).
Jeśli się tego nie wie, łatwo o włączenie wyrażenia kasza manna do grupy nazw innych gatunków kasz typu kasza gryczana, kasza tatarczana, kasza perłowa, kasza jaglana, kasza kukurydziana i odmienianie członu manna przymiotnikowo.
Wyrazy gryczana, tatarczana, perłowa, jaglana, kukurydziana są przymiotnikami, a więc w połączeniu z rzeczownikiem kasza przyjmują formy: kaszy gryczanej, tatarczanej, perłowej, jaglanej, kukurydzianej; kaszę gryczaną, tatarczaną, perłową, jaglaną, kukurydzianą itd. Z nazwą kasza manna - co wyjaśniłem - jest inaczej...
Wspomnijmy i o tym, że słowo manna ma jeszcze inne znaczenie, znane choćby z frazeologizmu manna z nieba. Nazywa się tak coś wspaniałego, wartościowego, czego pragnęliśmy i co niespodziewanie otrzymaliśmy. Według Biblii (Księgi Wyjścia) w czasie czterdziestoletniej wędrówki po pustyni Synaj Izraelici posilali się cudowną potrawą zrzucaną im codziennie (w piątki podwójnie, żeby zebrano zapas na szabas) przez Jahwe. Były to białe grudki o smaku ciasta z miodem zwane manną („jako ziarno kolendra biała, a smak miała placka z miodem” - cytuję).
Według Biblii słowo manna ma niby pochodzić od pytania w języku hebrajskim man hu (co to jest?), które zadawali Izraelici, gdy po raz pierwszy zobaczyli coś drobnego, ziarnistego spadającego z nieba. Brzmienie mánna nadali jest starożytni Grecy.
tytuł: Kociątko kici kici ;)
autor: Zelma